Γενικά

Α. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4001/2011 η διαχείριση του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ, εφεξής Σύστημα Μεταφοράς) διενεργείται από το Διαχειριστή του Συστήματος σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Διαχείρισης του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (εφεξής ΚΔΣ).

Οι Χρήστες του Συστήματος Μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (ανεξάρτητοι Παραγωγοί, Επιλέγοντες Πελάτες) συνδέονται σε αυτό μέσω ειδικών εγκαταστάσεων και εξοπλισμού που ξεκινούν από το όριο των εγκαταστάσεων του Χρήστη και φθάνουν έως το υφιστάμενο Σύστημα. Τα έργα αυτά αποτελούν σύμφωνα με τον Κώδικα Διαχείρισης Συστήματος (ΦΕΚ 103/Β/31.1.2012) «Έργα Επέκτασης του Συστήματος» για τη σύνδεση Χρηστών και διέπονται από το άρθρο 238 και περαιτέρω 270επ. του ιδίου Κώδικα (ΚΔΣ), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει. Η διάταξη του άρθρου 238 επιβάλλει τη σύναψη Σύμβασης Υλοποίησης (των έργων σύνδεσης) μεταξύ του Κυρίου και Διαχειριστή του Συ­στήματος (ήδη ο ΑΔΜΗΕ) και του Χρήστη για τη ρύθμιση λεπτομερώς της οριοθέτησης και του επιμερισμού της ευθύνης των μερών, ενώ στην διάταξη του άρθρου 270 διακρίνονται τα Έργα Επέκτασης του Συστήματος και τα Έργα Ενίσχυσης του Συστήματος που είναι αναγκαία λόγω σύνδεσης. Η διάταξη του άρθρου 273 προβλέπει ιδίως ότι :

« ...2. Σε κάθε περίπτωση, το κόστος υλοποίησης και θέσεως σε λειτουργία των έργων επέκτασης για σύνδεση συμπεριλαμβανομένων δαπανών απαλλοτριώσεων γηπέδων και τυχόν άλλων δαπανών βαρύνει αποκλειστικά τον αιτούντα. Η κυριότητα του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, των παρελκομένων του και των συναφών αυτού έργων πολιτικού μηχανικού περιέρχεται στον Κύριο του Συστήματος και αποτελεί πάγιο σύνδεσης.»

Ο ΚΔΣ προβλέπει (Άρθρο 238 και 273, παρ.2) ότι μετά την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τη Σύμβαση Υλοποίησης ή τη Σύμβαση Συνδεσης, ο Κύριος του Συστήματος προβαίνει σε κάθε νόμιμη ενέργεια για να περιέλθουν στην κυριότητά του ο ηλεκτρομηχανολογικός εξοπλισμός, τα παρελκόμενα του και τα συναφή έργα πολιτικού μηχανικού του τμήματος του έργου που αποτελεί μέρος του Συστήματος Μεταφοράς.

Πιο συγκεκριμένα στην παράγραφο 2 του άρθρου 96 του ν. 4001/2011 ορίζεται ότι στον ΚΔΣ προβλέπονται, μεταξύ άλλων: «… (ιδ) οι διαδικασίες έγκρισης της κατασκευής των έργων σύνδεσης σταθμών ηλεκτροπαραγωγής με το σύστημα από τους κατόχους άδειας εγκατάστασης και παραλαβές αυτών από το Διαχειριστή. Μετά την παραλαβή τα έργα αυτά αποτελούν μέρος του Συστήματος και περιέρχονται στην κυριότητα της ΑΔΜΗΕ ΑΕ...»
 

Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ & ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ

1. Σε εφαρμογή των ανωτέρω, ο Κύριος και Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς ΑΔΜΗΕ υπογράφει με τους Χρήστες Συμβάσεις Υλοποίησης ή Συμβάσεις Σύνδεσης για τη σύνδεση των εγκαταστάσεών τους στο Σύστημα, οι οποίες περιγράφουν τα εξής στοιχεία του Συστήματος προς μεταβίβαση:

• Ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό (Υποσταθμού – υπαίθριος και στεγασμένος εντός κτιρίου ελέγχου, Γραμμής Μεταφοράς)

• Έργα πολιτικού μηχανικού (Υποσταθμού, Γραμμής Μεταφοράς)

• Κτίριο ελέγχου Υποσταθμού

• Γήπεδα χωροθέτησης των ανωτέρω υποδομών

• Σύσταση Δουλείας Διέλευσης (εναέριας ή υπόγειας) ΓΜ

• Τετράγωνα χωροθέτησης των πυλώνων εναέριων ΓΜ

Γενικά, για τη μεταβίβαση όλων των ανωτέρω απαιτείται η πρόσκτηση κυριότητας από τον ΑΔΜΗΕ, με χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης αυτής τους έξι (6) μήνες από την ολοκλήρωση της Δοκιμαστικής Λειτουργίας του έργου (έκδοση Βεβαίωσης Περάτωσης Δοκιμαστικής Λειτουργίας).

2. Προκειμένου ο ΑΔΜΗΕ να ελέγξει την τεχνική αρτιότητα των προς μεταβίβαση Έργων Επέκτασης και τη νομική αρτιότητα και πληρότητα των εγγράφων για την μεταβίβαση αυτών, ο Χρήστης υποχρεούται να καταθέσει τα κατωτέρω απαραίτητα δικαιολογητικά:

• Τοπογραφικό & Κτηματολογικό Διάγραμμα, κατόψεις ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού Υποσταθμού (As built)

• Τοπογραφικό & Κτηματολογικό Διάγραμμα δουλείας διέλευσης, χάρτες αποτύπωσης και στοιχεία απαλλοτρίωσης της τυχόν διασυνδετικής Γραμμής Μεταφοράς υψηλής τάσης (As built)

• Οικοδομική Άδεια κτιρίου ελέγχου Υ/Σ (έγκριση δόμησης και άδεια δόμησης) και το συνοδευτικό αυτής τοπογραφικό σχέδιο αρμοδίως θεωρημένα από την Πολεοδομία

• Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) και αντίστοιχη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου (και των συνοδών έργων) στις οποίες να συμπεριλαμβάνονται τα Έργα Επέκτασης, καθώς και όποιες τροποποιήσεις τους

• Όλοι οι σχετικοί τίτλοι ιδιοκτησίας μετά πιστοποιητικών μεταγραφής / κτηματολογικών διαγραμμάτων των γηπέδων χωροθέτησης των Έργων Επέκτασης

• Άδειες Παραγωγής, Εγκατάστασης και Λειτουργίας του Σταθμού Παραγωγής ή/και οποιαδήποτε άλλη σχετική άδεια καθώς και όποιες τροποποιήσεις τους

• Τελικό σχέδιο κάτοψης της γενικής διάταξης του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού του υπαίθριου Υ/Σ (As built σε ηλεκτρονική επεξεργάσιμη μορφή)

• Πράξη Χαρακτηρισμού, Πράξη Πληροφοριακού Χαρακτήρα ή Έγκριση Επέμβασης και Πρωτόκολλο Εγκατάστασης του αρμόδιου Δασαρχείου για το κυρίως έργο (και τα συνοδά Έργα Επέκτσης) , εφόσον πρόκειται για έργο που χωροθετείται σε δασικές εκτάσεις

Ο Φάκελος Παγιοποίησης που περιλαμβάνει όλα τα ανωτέρω διακαιολογητικά (πλην της Άδειας Λειτουργίας, εάν πρόκειται για προσφάτως ηλεκτρισμένη εγκατάσταση) θα πρέπει να κατατεθεί στη Διεύθυνση Διαχείρισης Παγίων (ΤΠΠ&ΡΣ) αμέσως μετά τη φυσική ηλέκτριση των Έργων Επέκτασης. Η κατάθεση και ο έλεγχος της τυπικής πληρότητας του Φακέλου Παγιοποίησης αποτελούν προαπαιτούμενα για την έκδοση της Βεβαίωσης Περάτωσης Δοκιμαστικής Λειτουργίας. Αντίγραφο της Άδειας Λειτουργίας κατατίθεται αμέσως μετά την έκδοση της και οπωσδήποτε πριν την υπογραφή της μεταβίβασης των Έργων Επέκτασης.

3. Εκτός των ανωτέρω, κατά τη διαδικασία μεταβίβασης Έργων Επέκτασης Χρηστών εξετάζεται η ικανοποίηση όλων των όρων της υπογεγραμμένης Σύμβασης Σύνδεσης. Δηλαδή, ελέγχονται από τα αρμόδια τμήματα του Διαχειριστή όλες οι τυχόν τεχνικές (πχ τήρηση προδιαγραφών), οικονομικές (πχ αποπληρωμή συμβατικού τιμήματος, κόστους συντηρήσεων), αδειοδοτικές (πχ περιβαλλοντικές, πολεοδομικές), νομικές και λοιπές συμβατικές υποχρεώσεις (ανταλλακτικά, εργαλεία, συμβόλαιο συντήρησης ΨΣΕ) του Χρήστη βάσει των προβλέψεων της Σύμβασης Σύνδεσης.

Κατόπιν των ανωτέρω ελέγχων και της επίλυσης τυχόν εκκρεμοτήτων παρουσιαστούν, ο Χρήστης ορίζει συμβολαιογράφο για την εκπόνηση των Συμβολαίων μεταβίβασης. Η Επιτροπή που έχει οριστεί από τον ΑΔΜΗΕ για τη διεκπεραίωση της διαδικασίας, συνδράμει στους ελέγχους και στη σύνταξη των Συμβολαίων μεταβίβασης, τα οποία τελικώς υπογράφονται από τον Διευθυντή ΔΣΣΜ. Το κόστος παροχής συμβολαιογραφικών υπηρεσιών, καθώς και το κόστος και η υποχρέωση μετεγγραφής των τίτλων κτήσης στο υποθυκοφυλακείο, βαρύνει αποκλειστικά τον εκάστοτε Χρήστη.

Γ. ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΕΙΣ

Ειδικότερα και σχετικά με την παραχώρηση εμπράγματων δικαιωμάτων στον ΑΔΜΗΕ επί των ανωτέρω αναφερόμενων γηπέδων:

1. Εξαιτίας του πάγιου χαρακτήρα των εγκαταστάσεων και της αδιάλειπτης λειτουργίας του ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς, απαιτείται σε κάθε περίπτωση (με εξαίρεση τις δημόσιες ή ιδιωτικές δασικές εκτάσεις) η πρόσκτηση κυριότητας από τον Διαχειριστή του Συστήματος Μεταφοράς των γηπέδων επί των οποίων χωροθετούνται τα Έργα Επέκτασης, ενώ αποκλείονται η μίσθωση (έστω και μακροχρόνια) και η υποθήκευσή/ενεχυρίασή τους.

Ειδικότερα για τη διέλευση των (εναέριων/υπόγειων) αγωγών ΓΜ από ιδιωτικές (μη δασικές) εκτάσεις απαιτείται σύσταση Δουλείας Διέλευσης (εναέριας/υπόγειας) ΓΜ μέσω υπογραφής Συμβολαιογραφικών Πράξεων για τη σύσταση (εναέριας/υπόγειας) Δουλείας Διέλευσης επί ιδιοκτησιών ιδιωτών, μεταβιβάσιμης στον Διαχειριστή. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει – μαζί με την υποβολή της τεχνικής μελέτης της ΓΜ – να κατατίθενται τα Κτηματολογικά Διαγράμματα στην εκάστοτε ζώνη δουλείας διέλευσης κάθε ΓΜ (εναέριας ή υπόγειας) για όλο το μήκος της ΓΜ και να εγκρίνονται από το αρμόδιο τεχνικό τμήμα του Διαχειριστή.

2. Στην ειδική περίπτωση χωροθέτησης των Έργων Επέκτασης σε δασικές εκτάσεις απαιτείται η παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης αυτών των εκτάσεων (γήπεδα Υποσταθμών και Τερματικών Διατάξεων, τετράγωνα θεμελίωσης πυλώνων) και η σύσταση προσωπικής περιορισμένης κατ’ άρθρα 1188επ.ΑΚ δουλείας διέλευσης υπέρ ΑΔΜΗΕ σε ζώνες (πλάτους 20μ για ΓΜ150kV και 25μ για ΓΜ400kV) εκατέρωθεν του άξονα της Γραμμής Μεταφοράς. Το περιεχόμενο της δουλείας διέλευσης Γραμμών Μεταφοράς τελεί υπό την έγκριση του ΑΔΜΗΕ και θα πρέπει να κατατίθεται κατά το χρονικό στάδιο της χωροθέτησης του έργου της Γραμμής Μεταφοράς.

3. Τα ανωτέρω δικαιώματα χρήσης θα παραχωρούνται από τον εκάστοτε Χρήστη στον ΑΔΜΗΕ μέσω της μεταβίβασης των δικαιωμάτων της οικείας ΑΕΠΟ (για το τμήμα του έργου που αποτελεί Σύστημα), η οποία (ΑΕΠΟ) περιλαμβάνει πλέον και τους όρους της Έγκρισης Επέμβασης σε εκτάσεις που υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας.

Όσον αφορά τη σύσταση δουλείας διέλευσης των εναέριων αγωγών ΓΜ από δασικές εκτάσεις, αυτή θα πρέπει να εμπεριέχεται στους όρους της Έγκρισης Επέμβασης που ενσωματώνεται στην οικεία ΑΕΠΟ, να συστήνεται υπέρ του Διαχειριστή του Συστήματος Μεταφοράς και να προβλέπει το εξής περιεχόμενο:

• το δικαίωμα εισόδου στις βαρυνόμενες με δουλεία εκτάσεις (ζώνες πλάτους 20μ για ΓΜ150kV και 25μ για ΓΜ400kV εκατέρωθεν του άξονα της Γραμμής Μεταφοράς) του προσωπικού των συνεργείων και των τεχνικών μέσων του ΑΔΜΗΕ ή των οριζόμενων απ' αυτόν προσώπων για την εκτέλεση κάθε εργασίας εγκατάστασης, λειτουργίας, αποκλάδωσης, επιθεώρησης, επισκευών συντήρησης και αντικατάστασης των άνωθεν αυτών εναερίων αγωγών και πύργων τους
• την δυνατότητα δόμησης (δουλεία Τύπου Ι ή Τύπου ΙΙ). Η πρώτη αφορά την υπό όρους δυνατότητα δόμησης κάθε νέου κτίσματος ή νέας εγκατάστασης με την πρότερη ενημέρωση του ΑΔΜΗΕ, ώστε να καθοριστεί το μέγιστο επιτρεπτό ύψος δόμησης (ηλεκτρικό διάκενο ασφαλείας) από τον Διαχειριστή, ενώ η δεύτερη απαγορεύει την οποιαδήποτε δόμηση για λόγους ασφαλείας και αξιοπιστίας του Συστήματος.

Προκειμένου να μην παρεμποδίζεται η άσκηση του περιεχομένου της δουλείας (για τη δουλεία Τύπου Ι), συνίστανται η εκπλήρωση αμφότερων των κατωτέρω δύο όρων: α) Η κατακόρυφη απόσταση των υψηλότερων σημείων των κτισμάτων από τους αγωγούς της γραμμής σε θερμοκρασία πενήντα βαθμών κελσίου (50^ο C) και άπνοια, πρέπει να είναι τουλάχιστον πέντε (5) μέτρα. Στο ύψος των κτισμάτων περιλαμβάνεται και κάθε είδους κατασκευή πάνω από αυτά (π.χ. δώματα, κουβούκλια απόληξης κλιμακοστασίων, στηθαία, ιστοί, κεραίες δεκτών τηλεόρασης κ.λ.π.) και β) Τα κτίσματα ή οι εγκαταστάσεις πρέπει να μη δημιουργούν δυσμενείς συνθήκες για την ασφάλεια και λειτουργία της γραμμής (αποθήκες εκρηκτικών και πετρελαιοειδών, εργοστάσια που αναδίδουν βλαβερούς καπνούς ή αέρια, συσσωρεύσεις εύφλεκτων υλών κ.λπ.). Επίσης απαγορεύεται η λειτουργία κάθε εγκατάστασης που δημιουργεί δυσμενείς συνθήκες για την ασφάλεια ή την λειτουργία της γραμμής (π.χ. συσσώρευση πυρομαχικών, πετρελαιοειδών, λατομείων κλπ).

4. Ειδικότερα για τη συνηθισμένη περίπτωση των Παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ο Νόμος παρέχει όλα τα απαραίτητα εργαλεία (αναγκαστική απαλλοτρίωση υπέρ ΑΔΜΗΕ, έγκριση επέμβασης, τροποποίηση φορέα ΑΕΠΟ) για την παραχώρηση εμπράγματων δικαιωμάτων στον ΑΔΜΗΕ επί των εν λόγω γηπέδων (Άρθρο 11, Ν.3468/2006).

Δ. ΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ

Ως Κύριος και Διαχειριστής του Συστήματος, ο ΑΔΜΗΕ υποχρεούται να λαμβάνει κάθε αναγκαίο μέτρο, ώστε να διασφαλίζεται κάθε νέα σύνδεση με το Σύστημα και χρήση αυτού από τους Παραγωγούς ή τους Επιλέγοντες Πελάτες σύμφωνα με το Κοινοτικό και Εθνικό Δίκαιο. Η τήρηση όλης της ανωτέρω περιγραφόμενης διαδικασίας μεταβίβασης αντανακλά τις βασικές αρχές που διέπουν τη λειτουργία του Ανεξάρτητου Διαχειριστή, όπως είναι η διαφάνεια, η αντικειμενικότητα και η ισότιμη μεταχείριση όλων των Χρηστών, η διασφάλιση της εμπιστευτικότητας όλων των εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών τους, η διασφάλιση των αρχών ανταγωνισμού και της ελεύθερης λειτουργίας της αγοράς.

Σε περίπτωση που ο Χρήστης δεν συνεργαστεί ή παραβεί τις συμβατικές υποχρεώσεις του, ο ΑΔΜΗΕ δικαιούται να προβεί σε όλες τις απαιτούμενες νόμιμες ενέργειες προκειμένου να περιέλθουν στην κυριότητά του το τμήμα των έργων ή τα ακίνητα που αφορούν στα Έργα Επέκτασης του Συστήματος. Το σύνολο της συγκεκριμένης δαπάνης στην οποία θα υποβληθεί ο ΑΔΜΗΕ, βαρύνει αποκλειστικά τον Χρήστη, όπως και το κόστος συντήρησης των έργων αυτών μέχρι την επίσημη μεταβίβασή τους στον ΑΔΜΗΕ.